فرصت‌های طلایی زنجان در کام خام‌فروشی
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «موج‌رسا»؛ استان زنجان به‌عنوان یکی از قطب‌های معدنی ایران، ذخایر عظیمی از سرب و روی را در دل خود جای داده است.
بیشتر بخوانید
معدن انگوران در شهرستان ماهنشان، شاخص‌ترین معدن سرب و روی کشور و یکی از بزرگ‌ترین معادن جهان در این حوزه محسوب می‌شود.
علاوه بر انگوران، معادن متعدد دیگری نیز در سطح استان وجود دارند که به استخراج این فلزات ارزشمند می‌پردازند.
سرب و روی استخراج شده از این معادن، کیفیت بالایی داشته و در صنایع گوناگون کاربرد وسیعی دارند.
از جمله مهم‌ترین کاربردهای این فلزات می‌توان به استفاده در صنعت خودروسازی اشاره کرد.
روی، به عنوان عنصر اصلی در تولید فولاد گالوانیزه، از زنگ‌زدگی قطعات خودرو جلوگیری می‌کند و نقش حیاتی در افزایش طول عمر و مقاومت آن‌ها ایفا می‌کند. سرب نیز در تولید باطری‌ها و برخی آلیاژها کاربرد دارد، با وجود پتانسیل بالای معدنی زنجان و کیفیت بالای سرب و روی تولیدی، فرآوری و تولید محصولات نهایی در داخل استان به‌طور کامل انجام نمی‌شود و بیشتر تولیدات به‌صورت خام یا نیمه فرآوری شده به سایر استان‌ها و حتی خارج از کشور صادر می‌شود.
این امر، ضمن از دست رفتن فرصت‌های شغلی و ارزش افزوده بالا، مانع از توسعه اقتصادی بیشتر در استان زنجان می‌شود. ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی و سرمایه‌گذاری در این زمینه، می‌تواند تحول چشمگیری در اقتصاد استان و ایجاد اشتغال پایدار به دنبال داشته باشد.
جایگاه ویژه معدن انگوران در کشور
آرمین سلسانی، رئیس خانه معادن استان زنجان در گفتگو با خبرنگار موج‌رسا گفت:
استان زنجان، به‌عنوان دارنده بزرگ‌ترین معدن سرب و روی کشور، یعنی معدن انگوران، از جایگاه ویژه‌ای در این صنعت برخوردار است.
رئیس خانه معادن استان زنجان با بیان اینکه با این حال، سایر معادن این استان در مقایسه با انگوران و دیگر معادن بزرگ کشوری، از نظر تعداد، مقیاس و ذخیره، حرفی برای گفتن ندارند، بیان کرد: مصارف سرب و روی در صنایع مختلف، متفاوت است.
وی تصریح کرد: سرب عمدتاً در باطری‌سازی خودروها مورد استفاده قرار می‌گیرد، در حالی که روی، بیشتر در گالوانیزه کردن و تولید ورق‌های گالوانیزه کاربرد دارد که بخشی از آن نیز در صنعت خودروسازی به مصرف می‌رسد.
سلسانی با تاکید بر اینکه با وجود تولید قابل توجه سرب و روی در زنجان زیرساخت‌های لازم برای مصرف این مواد در صنایع پایین‌دستی استان فراهم نیست، ابراز کرد: تولیدات زنجان عمدتاً به شهرهای صنعتی مانند اصفهان صادر شده و در آنجا به مصرف می‌رسد.
توسعه صنعت روی نیازمند کاربردهای جدید
وی خاطرنشان کرد: نبود زیرساخت‌های کافی برای مصرف داخلی، به این معنا نیست که زنجان الزاماً باید در تمامی زنجیره‌های ارزش حضور داشته باشد.
رئیس خانه معادن استان زنجان با بیان اینکه تمرکز بر تولید مواد معدنی و صادرات آن به مناطقی که واحدهای تبدیل وجود دارد، یک رویکرد منطقی به نظر می‌رسد، گفت: با این حال، چالش اساسی کشور در زمینه فلزات پایه و عناصر نادر خاکی، نبود تکنولوژی و صنایع پایین‌دستی است.
وی ادامه داد: به همین دلیل، بخش قابل توجهی از تولیدات کشور، به صورت خاک و شمش، صادر می‌شود.
سلسانی با تاکید بر اینکه برای توسعه صنعت سرب و روی در ایران، باید به دنبال کاربردهای جدید و پیشرفته‌تری که در دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرند، باشیم، بیان کرد: سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه، انتقال تکنولوژی و ایجاد صنایع پایین‌دستی، می‌تواند ارزش افزوده بیش‌تری برای کشور ایجاد کرده و از خام‌فروشی مواد معدنی جلوگیری کند که به این ترتیب، زنجان می‌تواند نقش موثرتری در توسعه صنعت سرب و روی کشور ایفا کند.
معمولاً تولیدات معدنی از استان خارج نمی‌شود
منصور علمی‌فرد، مدیرعامل اتحادیه صادر‌کنندگان استان زنجان در گفتگو با خبرنگار موج‌رسا گفت: استان زنجان دارای ذخایر غنی سرب و روی است، اما خاک معدنی فرآوری نشده و محصولات تولیدی این استان به‌طور معمول به خارج از زنجان صادر نمی‌شوند.
وی با بیان اینکه در واقع، اگر مشاهده می‌شود که مقادیری از خاک معدنی به سایر استان‌ها انتقال داده می‌شود، عنوان کرد: این امر عمدتاً به دلیل الزاماتی است که وزارت صنعت، معدن و تجارت برای معادن تعیین کرده است.
مدیرعامل اتحادیه صادر‌کنندگان استان زنجان یادآور شد: طبق این الزامات، معادن موظف هستند بخشی از خاک استخراجی خود را به سایر استان‌ها اختصاص دهند.
وی با اشاره به اینکه با این حال، لازم به ذکر است که این خاک انتقالی از یک معدن به سایر استان‌ها در داخل کشور مصرف می‌شود، بیان کرد: به‌طور کلی، سیاست بر این است که اگر یک معدن در هر استانی شرایط و زیرساخت‌های لازم را داشته باشد، فرآوری و بهره‌برداری از مواد معدنی در همان استان انجام شود.
علمی‌فرد خاطرنشان کرد: در غیر این صورت، یعنی در صورت عدم وجود شرایط مناسب برای تولید و فرآوری در استان مبدأ، مواد معدنی به سایر استان‌ها صادر می‌شوند تا در آنجا فرآوری و به محصولات نهایی تبدیل شوند.
وی با بیان اینکه این رویکرد با هدف ایجاد ارزش‌افزوده بیشتر در داخل کشور و همچنین توزیع عادلانه‌تر فرصت‌های اقتصادی بین استان‌های مختلف صورت می‌گیرد، تصریح کرد: در واقع، وزارت صمت تلاش می‌کند تا با ایجاد تعادل بین نیازهای تولیدی استان‌های مختلف و ظرفیت‌های موجود در هر منطقه، زمینه را برای توسعه پایدار صنعت معدن در سراسر کشور فراهم کند.
ذخایر معدنی انگوران رو به پایان است
در این راستا نقی خدایی، معاون امور معادن و صنایع معدنی صمت زنجان گفت: معدن انگوران، نگین معادن زنجان و یک سرمایه جهانی که فعالیت آن در فاز روباز طی دو سال اخیر به پایان می‌رسد.
وی با اشاره به اینکه فاز زیرزمینی معدن انگوران نیز نهایتاً تا چند سال دیگر به اتمام خواهد رسید، تصریح کرد: با پایان ذخایر این معدن، واحدهای فرآوری استان با چالش جدی کمبود خوراک مواجه خواهند شد.
معاون امور معادن و صنایع معدنی صمت زنجان تصریح کرد: سایر معادن موجود در استان، گرچه متعدد هستند، اما مقیاس بسیار کوچکی دارند و ذخایر اندک آن‌ها، احداث کارخانه در جوار این معادن را غیر اقتصادی می‌سازد، اظهار داشت: این معادن کوچک، هرگز نمی‌توانند نیاز واحدهای سرب روی استان زنجان را تامین کنند.
وی یادآور شد: در چنین شرایطی، فعالان این صنعت به ناچار به واردات مواد اولیه از خارج از کشور روی آورده‌اند تا چرخ‌های تولید واحدهای فرآوری استان همچنان به گردش درآید.
خدایی تصریح کرد: این راهکار اگرچه یک مسکن موقت است، اما نمی‌تواند به‌عنوان یک راهبرد پایدار برای حفظ و توسعه صنعت سرب روی زنجان به شمار آید.
استان زنجان با داشتن معادن غنی سرب و روی، به ویژه معدن انگوران، ظرفیت بالقوه‌ای برای توسعه اقتصادی دارد، با این حال، خام‌فروشی این مواد معدنی، مانع از بهره‌مندی کامل استان از مزایای این ثروت خدادادی شده است.
برای تحقق توسعه پایدار و ایجاد اشتغال، ضروری است که صنایع تبدیلی و تکمیلی در زنجان ایجاد و سرمایه‌گذاری‌های لازم در این زمینه انجام شود.
فرآوری مواد معدنی در داخل استان، علاوه بر ایجاد ارزش افزوده بیشتر، زمینه را برای توسعه صنایع پایین‌دستی و افزایش صادرات محصولات نهایی فراهم می‌کند و به رونق اقتصادی منطقه کمک شایانی خواهد کرد.
انتهای خبر/